‘Er is meer mogelijk dan je denkt’: Open Science en Erkennen & Waarderen stimuleren

De sessie werd georganiseerd als onderdeel van Academia in Motion (AiM). Dit initiatief streeft naar een open en samenwerkende universitaire gemeenschap die kwaliteit boven kwantiteit stelt, alle bijdragen aan de wetenschap erkent en waardeert, en inclusiviteit en leiderschap omarmt.

Hoe dit het beste bereikt kan worden verschilt per faculteit. Daarom worden in elke faculteit AiM-groepen opgericht om te kijken welke acties passen bij deze individuele werkomgevingen en onderzoeksdomeinen.

Energie creëren

'Voor mij is het doel van deze middag om energie te creëren in onze faculteit,' zei decaan Paul Wouters tegen de groep van zo'n 25 FSW-medewerkers. Hij benadrukte dat het AiM programma geen werk toe wil voegen, maar juist de manier van werken, en de waardering van dat werk wil hervormen.

'Dat zal niet altijd gemakkelijk zijn. Zo’n omwenteling kost tijd. De kunst is om het op zo'n manier te doen dat we onze huidige sterke punten niet weggooien, maar tegelijkertijd de basis leggen voor een fundamentele transformatie van hoe we werken.'

In het daaropvolgende gesprek inventariseerde de groep medewerkers bestaande activiteiten die aansluiten bij de doelen van AiM. Zoals initiatieven om teams te versterken en het heroverwegen van structurele elementen zoals functioneringsgesprekken.

'Als je geen adempauze kan nemen, kun je niet eens nadenken over hoe het anders kan'

Werkdruk was daarbij een terugkerend thema, net als de constante drang om meer te doen. 'Als je geen adempauze kan nemen, kun je niet eens nadenken over hoe het anders kan,' zei een deelnemer, terwijl een ander zei: 'Het hoeft niet altijd perfect te zijn. Het niet doen van sommige dingen kan ook de kwaliteit verhogen.'

Wat opviel is dat er veel (bureaucratische) blokkades om te handelen vooral bij mensen tussen de oren zitten en helemaal niet bestaan. 'Misschien moeten we onze faculteit en gemeenschap explicieter laten zien dat er mogelijkheden zijn en dat we die kunnen gebruiken,' zei Wouters.

De sessie werd afgesloten met de presentatie van de NeurolabNL Young onderzoeksagenda aan Rector Magnificus Hester Bijl en Decaan Paul Wouters. Deze brandende breinvragen, die jongeren bezig houden, zijn gebundeld in een onderzoeksagenda, en mede tot stand gekomen door een groep onderzoekers van de Universiteit Leiden - Annelinde Vandenbroucke, Eveline Crone, Marieke Bos, Dietsje Jolles en Kiki Zanolie — samen met zeven andere Nederlandse universiteiten en verschillende maatschappelijke partners. De agenda is een voorbeeld van Citizen Science en — in het bredere zin — van de positieve impact die dit soort activiteiten hebben op de universiteit en de samenleving.

'Het is essentieel om niet alleen de eendimensionale subsidies te waarderen, maar het bredere spectrum van activiteiten die relevant zijn voor onze universiteit en academische gemeenschap,' zei rector magnificus Hester Bijl. 'Dat vereist discussies en dialogen zoals deze.'

Voor een slideshow van foto's klik hier.

Wat zijn de volgende stappen?

'Wat ik echt zou willen bereiken over een paar jaar - misschien zelfs in over één jaar - is dat docenten zich geïnspireerd, enthousiaster en gefaciliteerd voelen om zich professioneel te ontwikkelen, te innoveren en te experimenteren. En dat ze daar de tijd voor vinden,' aldus Kristiaan van der Heijden, vice-decaan bij FSW.

Om dit voor elkaar te krijgen wordt er na de zomer een AiM-werkgroep opgericht binnen de faculteit. Ook alle andere faculteiten van de Universiteit Leiden activeren AiM-groepen.

Betrokken raken?

Wil je betrokken raken bij of meer leren over AiM? Dat kan! Het Academia in Motion Festival op 2 november is een kans om in gesprek te gaan met collega's en academische experts die zich bezighouden met thema's als Open Science, Recognition & Rewards en Leiderschap. Zij kunnen je ondersteunen bij het op gang brengen van de discussie of het opzetten van initiatieven in je team.

Het is ook mogelijk om contact op te nemen met de twee AiM-coördinatoren: Cas Henckens voor Recognitions & Rewards en Karlijn Hermans voor Open Science.

Ineke van der Ham - Hoogleraar Technologische vernieuwingen in de neuropsychologie

Waarom ben je hier vandaag?
Ik denk dat dit heel erg belangrijk is voor hoe wij ons als organisatie verder gaan ontwikkelen en hoe de wetenschap zich ook als sector gaat ontwikkelen. We moeten vooruit. Als je kijkt naar maatschappelijke ontwikkelingen, als wij op de oude voet doorgaan dan worden we echt overbodig. We kunnen niet meer zeggen dat alleen onderzoek belangrijk is. Er zijn heel veel meer dingen belangrijk.

Wat zijn je indrukken na de sessie?
Er werd heel veel gezegd. Ik vind het mooi dat er al veel gebeurt. Ik hoor ook nog wel zorgen, dat mensen veel hordes zien. Er moet gewoon geld en ruimte voor vrij gemaakt worden, en AiM moet meer prioriteit worden. Dat is er misschien nog niet altijd maar er kan misschien ook wel meer dan dat je denkt of dat je denkt dat mag. Je hebt echt wel ruimte om ermee te spelen en vooruit te gaan. Ik denk dat dat heel fijn is. En de uitwisseling met elkaar. Er komen toch uit allerlei afgeschermde hoekjes in de faculteit mensen die elkaar niet zo vaak spreken hierover. Dus het is wel heel fijn dat we elkaar nu hierin vinden.

Neem je zelf actie?
In onze eigen groep gaan we een pilot doen met functioneringsgesprekken. Er is een aantal mensen die denkt: ‘dat kan voor ons niet' of ‘werkt dat wel?’ dus we gaan ook kijken van ‘klopt dat, of moet er toch een aanpassing komen?’ Als het werkt, dan kunnen we dat gaan delen.

Heb je advies voor anderen die graag aan de slag willen met Open Science en Erkennen en Waarderen? Wat bij ons werkt is om er toch gewoon veel gesprekken over te hebben. Welke problemen hebben we en wat gaat dit misschien oplossen? Bespreekbaar maken en expertise delen. Dat is heel belangrijk.

Anne Urai - Universitair docent cognitieve neurowetenschap

Waarom ben je hier vandaag?
Ik merk hoe dit soort grote beleidsstukken ook echt impact hebben op de dagelijkse praktijk. Bijvoorbeeld hoe ik mijn studenten begeleid maar ook voor mijn eigen carrièreontwikkeling. Daar heb ik dan toch best vaak een mening over, dus ik vind het leuk om dan aan tafel te zitten en mee te praten als dat soort grote vraagstukken worden behandeld. Er zijn ook best veel van deze discussies binnen onze unit in het klein. Ik kan dat dan weer vergelijken met wat er in andere units en in andere instituten gebeurt.

Wat vond je het meest interessant?
Erkennen en Waarderen vind ik interessant vanuit een paar hoeken. Ik zit nu zelf in sollicitatiecommissies en ik merk al dat hoe je dat proces vormgeeft enorm afhangt van waar je meer gewicht aan geeft; alleen aan publicaties, of ook aan ervaringen buiten de wetenschap of meer outreach. Soms is aan wie je zo'n baan aanbiedt nog best wel lastig als je er met een Erkennen en Waarderen bril naar kijkt. Dan is het niet meer automatisch aan degene met de hoogste H-index. Open Science is sowieso iets wat ik in mijn werk veel probeer te doen. En ik vind het ook interessant om daar meer over na te denken. Bijvoorbeeld over hoe we niet alleen maar onze data goed kunnen opslaan en cureren voor anderen, maar dat wij ook zelf weer meer gebruik maken in ons onderzoek van die bestaande data. Hoe kunnen we dan al die data weer gebruiken om nieuwe onderzoeksvragen mee te beantwoorden?

Wat was één van de belangrijkste conclusies?
Dingen lopen parallel op allerlei niveaus waar je niet altijd van weet. Er waren best veel dingen die ik heel lokaal al heb bedacht met collega's, terwijl er ook al ergens in de faculteit een officiële groep mee bezig is en ik dat helemaal niet wist. Dus dat was wel iets waarvan ik denk dat het dan juist heel goed is om bij elkaar te zitten. We kunnen dingen delen om te voorkomen dat mensen telkens het wiel los van elkaar opnieuw aan het uitvinden zijn.

Heb je advies voor anderen die graag aan de slag willen met Open Science en Erkennen en Waarderen?
De Open Science Community Leiden is een hele mooie start. Die hebben veel webinars en ook kan je daar makkelijk mensen vinden. Buddy's en medestanders vinden is voor mij bijna altijd de eerste stap om iets te proberen te bereiken. Dat geeft ook weer veel enthousiasme en energie om aan dingen te werken. Met hulp van anderen heb je dan het idee van ‘ik hoef dat niet alleen te doen’ en het kan ook verder gaan dan alleen je eigen afdeling. Dat is ook een beetje een ‘can-do’ mentaliteit die we misschien wat meer moeten hebben met z'n allen.