Interdisciplinaire minor ‘Violence Studies’: ‘Het was net alsof je met een groep ging vechten’
De interdisciplinaire, Engelstalige minor ‘Violence Studies’ bekijkt geweld tussen individuen vanuit sterk uiteenlopende wetenschappelijke vakgebieden. Wat levert die benadering op? Studenten en docenten evalueren: ‘Deze minor is een goudmijn.’
We menen geweld te kennen, omdat het zo vaak voorkomt in onze maatschappij. We zien de vele gezichten van geweld, van gewelddadig protest tot ruzie in de kroeg. Maar geweld blijkt een verraderlijk complex concept: hoe het ontstaat, hoe het kan worden voorkomen en hoe je omgaat met daders en slachtoffers, wordt door wetenschappers in uiteenlopende disciplines bestudeerd. In de interdisciplinaire, Engelstalige minor ‘Violence Studies’ wordt het onderwerp dan ook in zijn volle breedte behandeld vanuit de rechtspraak, bestuurskunde, archeologie, psychologie, pedagogische wetenschappen en biologie. Via excursies ontmoeten de studenten daders, slachtoffers en handhavers. De eerste editie van ‘Violence Studies’ vond plaats tussen september 2022 en januari 2023. Studenten en docenten zijn erg enthousiast over het interdisciplinaire karakter.
Annemarie Sommer, student International Studies:
‘Deze minor verbreedt je horizon’
‘In mijn studie hebben we het vaak over geweld, maar dan meer in algemene termen. Bijvoorbeeld hoe je omgaat met geweld tussen naties of geweld binnen een natie. In deze minor behandelden we het samenspel tussen geweld en het menselijk brein en processen over groepsgeweld, modellen over politie en discriminatie. Ik had nog nooit van al deze facetten gehoord, terwijl ik al veel artikelen over vergelijkbare onderwerpen heb geschreven.
De interdisciplinariteit van de minor was erg nuttig. Ik kwam niet alleen meer te weten over Nederlandse juridische aspecten van geweld; er was ook een prachtige archeologische lezing van professor David Fontijn over de Bronstijd, zwaarden en identiteit. Er heerst een algemene opvatting dat het verleden erg gewelddadig was, maar professor Fontijn toonde aan dat het verleden heel gevarieerd was. Er waren gewelddadige perioden, maar ook tijden van vrede. Het idee dat het verleden gewelddadig was, rechtspraak hebben ontwikkeld en nu beschaafd zijn en nu alles koek en ei is, is discutabel.
De minor heeft me laten zien dat we genuanceerder moeten praten over geweld. Zou zouden bijvoorbeeld beleidsmakers moeten oppassen om bestuurskundige concepten los te laten op het zeer complexe concept geweld. En ik denk er zelf over om als beleidsmaker te gaan werken.
Ik andere studenten deze minor absoluut aan; hij verbreedt je horizon. Zelfs al zijn de dingen die je leert niet onmiddellijk toepasbaar op je eigen studie, dan nog weet je na deze minor zó veel meer.’
Jolien van Breen, universitair docent Faculteit Governance and Global Affairs, onderzoekt intergroepsgeweld en conflict:
‘Interdisciplinariteit is een vaardigheid’
‘Onderwerpen zoals geweld moet je bekijken vanuit meerdere perspectieven, pas dan begrijp je pas echt wat het concept inhoudt. En dat is precies wat deze minor doet. Maar je ontdekt ook dat interdisciplinariteit een vaardigheid is. We bieden niet alleen meerdere zienswijzen op één onderwerp, we leren je hoe je een probleem vanuit meerdere perspectieven kunt benaderen.
Het grootste voordeel van dit interdisciplinaire vak voor mij als docent is dat ik in aanraking kwam met studenten met uiteenlopende wetenschappelijke achtergrond. Als je met studenten werkt, moet je anders gaan denken over je onderzoeksmateriaal. Dat geldt dubbel binnen een interdisciplinaire minor, waar je studenten vanuit diverse disciplines ontmoet, die allemaal andere vragen stellen. Een minor als deze helpt je daarnaast als onderzoeker om je netwerk uit te breiden. Het is heel prettig om, als eerste manier om in contact te komen, aan iemand te vragen om een gastcollege in jouw vak te komen geven. Het geven van een interdisciplinaire minor is dus ook een oefening in netwerken.
Bovendien is deze minor een goudmijn voor het opdoen van onderzoeksideeën. De studie van geweld is nog steeds een wat onsamenhangend geheel van diverse perspectieven, alles kan nog meer met elkaar worden geïntegreerd. In de volgende editie van de minor zou ik het bijvoorbeeld geweldig vinden als er ook een Leids expert op gebied van volksgezondheid college komt geven.’
Amy Stet, derdejaars student pedagogische wetenschappen:
‘Het was net alsof je met een groep ging vechten’
‘Ik heb veel van de minor geleerd en ik vond de diversiteit in de vakken ook heel fijn. Je leerde zowel over slachtoffers als daders, zo kreeg je perspectief aan beide kanten. Er waren ook een paar hele goede excursies, onder meer naar de ME. Dat gaf echt een uniek, levendig inzicht in groepsgeweld, het was net alsof je met een groep ging vechten! En in het kader van het vak ‘Violence and the Brain’ mocht ik mee naar het Pieter Baan Centrum. Indrukwekkend om daar te zijn en om te kunnen praten met mensen die daar werken.
Ik zou de minor aanraden omdat je veel inzicht krijgt in hoe geweld nu precies gepleegd wordt. Geweld bestaat uit allerlei facetten en daarvan krijg je, dankzij de interdisciplinaire opzet, een goed overzicht. Ik heb interesse in een carrière in de forensische kant van kindermishandeling, en dan kan de kennis die ik in deze minor heb opgedaan goed van pas komen.’
Moji Aghajani, universitair docent Faculteit der Sociale Wetenschappen, onderzoekt hersenen en gewelddadig gedrag:
‘Interdisciplinaire samenwerking met collega’s vanuit zó veel verschillende achtergronden, dat is nieuw voor me’
‘De meeste van mijn directe collega’s hebben een vergelijkbare achtergrond met die van mij, als gedragswetenschapper, of vanuit de psychiatrie of zelf psychobiologie of neurowetenschap. Maar in deze minor heb ik collega’s vanuit Campus Den Haag die totaal ander onderzoek doen dan ik. Het is erg prettig om zo af en toe met hen te overleggen en te brainstormen over nieuwe onderzoeksideeën, om deze minor op te stellen – de inhoud van de colleges en alles eromheen. Ik geloof ook echt dat als deze minor nog een paar jaar blijft bestaan, we samen financieringsaanvragen gaan indienen en echt onderzoek met elkaar gaan verrichten.
Bij de volgende editie van de minor zou het geweldig zijn als er ook studenten geneeskunde meedoen, omdat geweld ook in hun vakgebied een belangrijke rol spelt. En ook studenten vanuit de exacte wetenschappen zoals computerwetenschappen. Zij kunnen bijvoorbeeld meer vertellen over hoe je algoritmes kunt bouwen die bijdragen aan bescherming tegen geweld.’
Tekst: Jan Joost Aten
Foto's: Simone Both
Ervaar deze minor zelf!
Ben je student en wil je in 2023 meedoen aan deze minor? Lees er hier alles over.
Ben je Leids onderzoeker/docent en wil je meer weten over een bijdrage leveren aan deze interdisciplinaire minor? Stuur dan een e-mail naar violence@fgga.leidenuniv.nl.
Interdisciplinair onderzoeksprogramma Social Resilience & Security
De minor ‘Violence Studies is een initiatief van het Leidse interdisciplinaire onderzoeksprogramma ‘Social Resilience and Security’. Wetenschappers uit uiteenlopende disciplines werken samen aan onderzoek naar manieren waarop mensen mentaal en sociaal weerbaarder kunnen worden tegen moderne maatschappelijke fenomenen zoals zelfmoord, geweld en onzekerheid.